De eerste 2 weken
Door: JW
Blijf op de hoogte en volg Joel
21 September 2018 | Griekenland, Mytilíni
Op 5 september ben ik aangekomen in Mytilini op Lesbos, waar ik tot midden oktober zal blijven om vrijwillig te werken als arts bij de Nederlandse Stichting Bootvluchteling in registratie- en identificatiecentrum (ofwel: 'hotspot') kamp Moria.
We zijn met ongeveer 15 a 20 mensen van divers pluimage: artsen, verpleegkundigen, coördinatoren, maatschappelijk werkers, psychologen uit Nederland, Groot-Brittanië, Australië, de Verenigde Staten, Saudi-Arabië, Spanje, ... Allemaal super fijne en gedreven mensen.
We vormen 2 verschillende teams: 1 medisch team en 1 psychosociaal (afgekort tot PSS) team. We logeren in 2 verschillende huizen. Ik slaap met vier andere mensen in 'the Castle'. Het andere huis ('the Mansion') is een stuk groter en lijkt wat meer op een studentenhuis, en overal hangen gelamineerde A4'tjes met allerlei regels waar je je aan moet houden, zoals: spoel je gebruikte WC-papier niet door de WC (want het verouderde rioleringssysteem kan dat niet aan) en gooi het in het kleine prullenbakje rechts van de WC en vooral niet in de open mand links van de toiletpot. En toch gaat het wel eens fout. Maar goed, zo ontstaat dus enige orde in een omgeving waar zeer regelmatig mensen aankomen en ook vertrekken, want de minimumduur van verblijf is 2 weken.
[Kampsituatie]
Even een korte beschrijving van het kamp: onderweg met de auto wandelen er al een aantal asielzoekers langs de weg richting Mytilini. Erg gevaarlijk, want soms lopen ze behoorlijk in de weg terwijl je daar 50 rijdt; zelfs jonge kinderen spelen op de weg zonder toezicht. Het kamp naderend zie je dat aan de rechterkant van de weg tussen de olijfbomen hier en daar steeds meer tentjes verschijnen, en dit is het deel van het kamp dat buiten de muren van het eigenlijke kamp gelegen is en 'the Olive Grove' wordt genoemd. Hier zijn geen voorzieningen en mogen we ook niet gaan kijken omdat er geen politiecontrole is. Even verderop komen de hoge muren van het kamp in zicht. Het kamp was voorheen een militaire basis en is redelijk klein, schuin op een heuvel gelegen. Het geheel is omgeven door hekken en muren met vlijmscherp prikkeldraad erop, en binnen zijn de verschillende compartimenten gescheiden door hekken met hetzelfde prikkeldraad.
Door de hoofdingang wandelend moet je even je neus dichtknijpen omwille van de stank die van het afvoerkanaal komt die er onderdoor loopt, en wandel je al meteen langs rijen mensen die aan de linkerkant op de grond liggen te slapen onder een dekentje, zonder zelfs maar een zeil boven hun hoofd. Iets verder staat de kliniek waar we werken, deze is redelijk centraal gelegen.
De rest van het kamp bestaat uit een verzameling containers en tenten van UNHCR (de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties) waar mensen in slapen maar ook hier en daar Quechua kampeertentjes en opgespannen zeildoeken ter bescherming van de mensen die niet in een container of tent kunnen; er zijn enkele toilet- en wasfaciliteiten, een voedselbedeling, een registratiekantoor voor nieuw gearriveerden, en een gemeenschaps- en schoolruimte waar zowel in Engels, Arabisch als Farsi wordt lesgegeven door o.a. ons PSS team.
Het kamp is 's avonds zeer slecht verlicht, overal hangen kriskras elektriciteitskabels en er is brandgevaar. De was- en toiletfaciliteiten zijn niet berekend op zoveel mensen, er is veel lekkage en mensen plassen ook gewoon tegen de muren van gebouwtjes. Het is er m.a.w. heel onveilig en vies.
Momenteel verblijven ongeveer 9000 mensen in Moria, terwijl de capaciteit is berekend op ca. 2500. Overbevolking dus, een van de risico's voor een snelle verspreiding van ziektes zoals mazelen, iets waarvoor kinderen hier niet standaard gevaccineerd worden. Dagelijks komen er ca. 100 mensen aan op het eiland maar er vertrekken ook regelmatig bussen met asielzoekers richting Athene. Wanneer dit gebeurt en wie hiervoor in aanmerking komt is voor ons niet duidelijk; sommige mensen verblijven hier al meer dan een jaar, anderen zijn bijv. rolstoelgebonden en hebben veel medische zorg nodig en zouden hier niet eens mogen zijn. De water- en voedselbedeling schiet tekort: mensen moeten tot 3 uur in de rij staan voor een maaltijd of water en dat leidt steevast tot ergernis, conflicten en soms dus geweld. De verdeling gebeurt op basis van 'first come, first serve' dus je moet snel zijn want anders heb je gewoon pech. Het eten schijnt elke dag hetzelfde te zijn: rijst, soms te kort gekookt, met prut.
[Klinisch werk]
We doen de medische zorg tussen 17.00 en 00.00 in het kamp, en overdag zijn er andere organisaties die dit werk doen. In principe behandelen we alleen acute problemen. Je kunt het werk een beetje vergelijken met een huisartsenpost: veel bezorgde ouders met bijv. een kind met koorts (25% van de consultaties is voor kinderen), maar er is ook veel ernstige psychiatrische problematiek als depressie, psychose en posttraumatische stressstoornis (20% van de consultaties), en daarnaast veel (bovenste) luchtweginfecties en buikgriep onder meer door de omstandigheden in het kamp.
We werken heel veel met vertalers, sommige als vrijwilliger bij de organisatie en anderen zijn kampbewoners die Engels spreken - de meeste mensen spreken geen Engels, en mijn Frans is helaas niet op het niveau dat ik de meer ingewikkelde (en vooral psychische) problemen voldoende kan bespreken. Veel mensen komen uit Afghanistan en spreken Dari. Daarnaast ook veel Arabisch en Frans, en soms Somalisch, Twi of, pak 'm beet, Urdu. Het zorgt voor veel culturele diversiteit en soms hilariteit door culturele verschillen - we proberen met grapjes de moed erin te houden en dat lukt meestal goed.
Maar vooral de psychische problemen zijn ernstig. Elke avond worden er mensen schijnbaar bewusteloos binnengebracht die niet aanspreekbaar zijn en een paniekaanval hebben. Het duurt lang voor ze weer wat bij zinnen komen. Gisteravond is er ook iemand binnengebracht die bij wijze van zelfmoordpoging een fles bleekwater had leeggedronken. Veel mensen hebben vreselijke dingen meegemaakt: verkrachting of fysiek geweld tot marteling in eigen land of tijdens de reis naar Griekenland (overigens opvallend regelmatig in Turkije en al dan niet in een gevangenis, bij zowel mannen als vrouwen), verlies van hun dierbaren door oorlog in Syrië, Irak, of Afghanistan, onderweg in bijv. Mali of zelfs tijdens de boottocht van Turkije naar Lesbos: een Afrikaanse vrouw had haar dochter van 3 jaar tijdens het varen zien verdrinken.
Er is onvoorstelbaar leed dat veel mensen hier met zich meedragen. En daar komt de kampsituatie en de onzekerheid m.b.t. de toekomst nog bovenop: mensen moeten op dit moment een jaar wachten voor ze hun eerste gesprek kunnen hebben met de ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor het asielverzoek. Door de EU-Turkijedeal worden de mensen gedwongen om op het eiland te blijven, maar van terugsturen is meestal geen sprake. Ze zitten letterlijk vast onder mensonterende omstandigheden. En wij moeten echt alle zeilen bijzetten om een minimale zorg te kunnen bieden.
Deze keer niet zo'n vrolijke reis helaas, hopelijk vinden jullie het toch fijn om op de hoogte te zijn van mijn belevenissen. Als jullie meer willen weten: stuur maar een berichtje, altijd fijn!
Hieronder wat aanvullende informatie rond de situatie: artikels, video's in het kamp, foto's.
- Artikel in Trouw m.m.w. stichting bootvluchteling (vorige week)
- Video van de kampsituatie (MSF, augustus 2018)
- Video van de kampsituatie (januari 2018)
- Infoportaal van de UNHCR met background info rond aantallen vluchtelingen op de Griekse eilanden
- Plaatjes van het kamp
-
25 September 2018 - 11:17
Carmen:
Amai 9000 is een dorp op zich. Gek! En schokkend die beschrijving van de psychiatrische problematiek.
Veel respect voor jou en succes daar.
Groetjes,
Carmen -
27 September 2018 - 08:12
Joke Van Tol:
De situatie is nog schrijnender geworden, dan tijdens de periode die ik er was afgelopen zomer.
pas wel op met de foto die je plaatst, want het is verboden om foto's in en rond het kamp te maken -
27 September 2018 - 09:08
Conny:
Dapper van je! Natuurlijk probeer je als buitenstaander je een beeld te vormen van dat kamp. Maar wat jij nu vertelt en laat zien is erger dan schokkend. Als de wereld/Europa er zijn schouders eens serieus onder zet, dan moet dit toch in een half jaar op te lossen zijn.....!!!
Hou vol en kom niet naar huis met PTSS alsjeblieft. Genegen, Conny -
28 September 2018 - 10:32
Susan:
Hey Joey!
Goed bezig! Veel respect voor wat je doet. Houd de moed erin!
Veel liefs
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley